Halkalı Ziraat Mekteb-i Alisi adı ile 1891 yılında hizmete başlayan bu bina, ilk Tarımsal Eğitimin başladığı okul olma özelliğine sahiptir. 1893 yılında orman ve maden okullarının da Halkalı Ziraat Yüksekokulunda eğitim vermesi kararı alınmış ve 1903 yılında okulun adı “Halkalı Ziraat ve Orman Mekteb-i Alisié olarak değiştirilmiş ve 1910 yılına kadar maden ve ormancılık eğitimi burada devam etmiştir..

Bu okul her ne kadar başlarda pamuk ziraatını geliştirmek amacıyla açılmış olsa da, Osmanlılar ziraatı bugünkünden farklı olarak, daha geniş algıladıklarından, okuldaki eğitimi tarım, hayvancılık, bağcılık, yol ve köprü yapımı, bitki ve hayvan hastalıkları gibi alanları da içine alacak şekilde düşünmüşlerdir. Yani bu bina ve arazisi tarım, orman, veterinerlik ve birçok mühendislik alanının ilk eğitim merkezi olma özelliğine sahiptir. Okul etrafındaki arazi de birçok bitki materyalinin ülkemize getirilerek, coğrafyamıza ilk adapte edildiği deneme alanı olmuştur.

Yapımından bu güne kadar aralıksız olarak tarımsal öğretim ve tarımla ilgili kamu kuruluşlarının kullandığı bu yerleşke 130 yıldır tarımsal eğitim tarihine tanıklık etmiştir.

Bu binadaTarım ve Orman Bakanlığı’na bağlı son kamu kurumu olarak, İstanbul Zirai Karantina Müdürlüğü, 2004 yılında Beyazıt’tan, o günkü adıyla Halkalı Zirai Üretim İşletmesi Tarımsal Yayım ve Hizmet İçi Eğitim Merkezi Müdürlüğü (kapatılan Halkalı Ziraat Okulu) arazisinde bulunan bu binaya taşınmıştır. Burada ithalat, ihracat, transit kontrolleri, geçici boşaltma, ruhsatlandırma ve denetim çalışmaları ile eğitim faaliyetleri sürdürülmekte idi.

Halkalı Ziraat Okulu’nun, 4.300 dekarı Halkalıda ve 1900 dekarı Yeşilköy Ayamama’da bulunan toplam 6200 dekar arazisinden 570 dekarı Sultan Beyazıt Veli vakfı adına tescil edilmiştir. Vakıf bu araziyi İlim Yayma Vakfına kiralamıştır. İlim Yayma Vakfı’nın üniversitesi olan Sabahattin Zaim Üniversitesi, halen bu arazide yapılaşmaya devam etmektedir.

Halkalı Ziraat Mektebinde faaliyetlerini sürdüren İstanbul Zirai Karantina Müdürlüğü, Tarım ve Orman Bakanlığı’ndan 22 Ocak 2021 günü gelen sözlü bir talimat ile o hafta sonu apar topar Atatürk Hava Limanındaki bir antrepoya “atıldı”. Bu bina ve yaklaşık 18 dekarlık arazisi İlim Yayma Vakfı’nın Sabahattin Zaim Üniversitesine teslim edildi.

İstanbul Zirai Karantina Müdürlüğü stratejik öneme sahip bir kurumdur. Bu şekilde işlevsiz kılınmasına göz yumulamaz!

Zirai Karantina, "Her türlü bitki ve bitkisel kökenli materyalin ülkeye giriş, çıkış ve ülke içinde dolaşımında uygulanan; kanun, tüzük ve yönetmeliklere dayalı; bitki sağlığı açısından tehlikeli hastalık ve zararlıları dikkate alarak yapılan muayene, kontrol, denetim ve diğer faaliyetleri içeren bir çalışmalar bütünüdür".

Zirai Karantina, ülke ekosistemini ve yurttaşları dışardan gelebilecek hastalık ve zararlılara karşı koruyan uluslararası işbirliğini gerektiren teknik bir kamu hizmetidir. Bitki, bitkisel ürün ve diğer maddeleri ithal ve ihraç etmek, zirai karantina kontrollerine tabidir. İthalat ve ihracatta gerekli kontrollerin yapılması ve tedbirlerin alınmasında, uzman personel ile uluslararası normlara, teknik ve donanıma sahip zirai karantina yapılanması ve uygulamaları zorunludur.

Birleşmiş Milletler Gıda ve Tarım Örgütü Konferansının 1997 yılında düzenlenen 29. oturumunda kabul edilen “Uluslararası Bitki Koruma Sözleşmesi”, Ülkemizde 2013 yılında çıkarılan 6397 sayılı Kanunla da uygun bulunmuştur. Bu anlaşmada üye devletlerin bitki kaynaklarının korunması için kanuni tedbirler alınması ve bunların kuvvetlendirilmesi konusunda prensipler kabul edilmiştir. Bu durum modern akredite laboratuvarlar kurulmasını zorunlu kılmıştır.

Türkiye’de 13 ilde Zirai Karantina Müdürlüğü bulunmaktadır. Bunlardan İstanbul, İzmir, Antalya ve Mersin Zirai Karantina Müdürlüğü olmak üzere sadece dördünün bünyesinde Avrupa Birliği Twining projesi kapsamında edinilen viroloji, nematoloji, mikoloji, bakteriyoloji ve etnomoloji laboratuvarı bulunmaktadır. Bunlara ek olarak sadece İstanbul-Halkalı Zirai Karantina Müdürlüğünde GDO analiz laboratuvarı da bulunmaktaydı.

Böylesi önemli ve donanımlı laboratuvar artık yok! Hassas cihazlar özensizce, apar topar taşınma esnasında zarar görmüş ve bütün araç gereçleri Atatürk Hava Limanında bir hangara atılmış, adeta milli servet konumundaki laboratuvar bu hoyratlıkla işlevsiz kılınmış, kamu zararına sebep olunmuştur.

İstanbul Zirai Karantina Müdürlüğü Neden Önemli?

Türkiye tohum ithalatının yaklaşık yüzde 90'ının, görev alanındaki diğer ithalatların yüzde 60'ının kontrolünün yapıldığı İstanbul Zirai Karantina Müdürlüğü’nün işlevsiz kalması, ithalatın karantina kontrollerinde zafiyet yaşanmasına neden olacak ve gıda kontrolünün ithalatçının insafına terk edilmesine yol açacaktır.
Gıdada yeni hastalık ve zararlıların ülkeye girmesi ile gıda güvenliği ve gıda güvencesi konularında adeta bir güvenlik sorunu yaratacaktır. Ayrıca GDO analizi de yapılamayacak ve ithal ürünlerde ne yediğimizi bilemez hale geleceğiz.

60 a yakın yetişmiş personeli ve Türkiye’nin en yetkin laboratuvarına sahip İstanbul Zirai Karantina Müdürlüğü’nün işlevine bakılmaksızın gözden çıkarılmış olması kabul edilemez!

İthal veya ihraç edilen bitkisel, hayvansal ürünleri sağlık açısından denetleyen, dolayısıyla halk sağlığı ve ekosistemi ilgilendiren çalışmaları yürüten bu denli stratejik öneme sahip kamu kurumunun yerleşik hale getirebilmesi için ; Bakanlıkça hala herhangi bir adım atılmamıştır.

İstanbul Zirai Karantina Müdürlüğü’nün üç aydır Atatürk Hava Limanındaki bir antrepoya atılması ile ithalat ve ihracat yapacak şirketler İzmir, Antalya veya Mersin Zirai Karantina Müdürlüklerine yönlendirilmiştir. İdari konular bu şekilde organize edilse de, laboratuvarın yeniden kurulup, faaliyete geçirilmesi konusunda hiçbir çalışma yoktur.

İçinden geçtiğimiz pandemi süreci, sağlıklı gıda ve tarımsal üretimin ne denli önemli olduğunu bir kez daha gözler önüne serdi. Tarımsal üretimde kendi kendini besleyen nadir ülkelerden biri iken, uygulanan yanlış tarım politikaları ile çiftçi üretemez, tarım arazilerimiz atıl ve yapılaşma tehdidine maruz bırakılmış, her türlü gıdayı ithal eder hale gelmiş olmamız yetmezmiş gibi; ithal ürünlerin kontrolünün yapıldığı İstanbul Zirai Karantina Müdürlüğü de işlevsiz hale getirilmiştir.

İstanbul Zirai Karantina Müdürlüğü’nün işlevsiz kılınması, sadece İstanbul’da yaşayanların sağlığını tehdit eden bir uygulama değil, bütün Türkiye’de halk sağlığı ve ekosistem tahribatı sorunu yaratan boyuttadır. Bu soruna acil çözüm üretilmelidir.

Yeni bir hizmet binası ve laboratuvar yapılması hem zaman açısından, hem de ekonomik yönüyle oldukça pahalı kamu yatırımı yapılmasını gerektirir. Oysa ne kaybedecek zamanımız, ne de paramız var!

Acil çözüm, kısa sürede yapılacak az maliyetli tadilatla, Zirai Karantina Müdürlüğü’nün eski yerine taşınması ile mümkündür. Böylece Ziraat Mektebi-Alisinin 130 yıllık tarımsal hafıza ve tarihine de sahip çıkılmış olunacaktır.

Buradan Tarım ve Orman Bakanı’na sesleniyoruz:

Zirai Karantina Bir Ulusal Güvenlik Konusudur.

Bitkisel ve hayvansal ithalat ve ihracatın ekosistem ve insan sağlığı açısından ülkenin en önemli kamu kurumu ve laboratuvarının; üstün kamu yararı gözetilerek, bir an önce faaliyete geçirilmesi gereklidir.

Ülke ekosistemini ve yurttaşları dışardan gelebilecek hastalık ve zararlılara karşı koruma görevi yapan, Ülkedeki tek GDO analizi yapabilen laboratuvara sahip İstanbul Zirai Karantina Müdürlüğü derhal eski yerine taşınmalıdır.

Ekosistemin ve halk sağlığının korunması, hiçbir vakıf faaliyetine feda edilemez!

KESK, Tarm Orkam-Sen, ve burada bulunan kurum temsilcileri olarak; İstanbul Zirai Karantina Müdürlüğü’nün laboratuvarı ile birlikte, tarihi mekanında yeniden kamu hizmetine dönmesi için konunun takipçisi olacağımızı kamuoyunun bilgisine sunuyoruz.

Yaşasın Örgütlü Mücadelemiz!

KATILIMCILAR:

KESK İstanbul Şubeler Platformu, DİSK İstanbul İl Temsilciliği, TMMOB İstanbul İl Koordinasyon Kurulu, ZMO İstanbul Şubesi, İstanbul Kent Konseyi, Küçükçekmece Kent Konseyi, Türkiye Ziraatçılar Derneği İstanbul İl Temsilciliği,Türkiye Ormancılar Derneği Marmara Şubesi